METAPROGRAMY:
Wewnętrzne/zewnętrzne umiejscowienie kontroli
Osoba z wewnętrznym umiejscowieniem kontroli ma poczucie mocy sprawczej. Umiejscowienie wpływu (kontroli) znajduje się w niej samej. Osoba taka wierzy, że sama przyczynia się do osiągania rezultatów, czy będą one dobre, czy też złe. W odniesieniu do wydarzeń myśli o sobie raczej jako o ich przyczynie, niż skutku – to ona wpływa na wydarzenia. Ma wysokie poczucie odpowiedzialności i podejmuje kroki, aby osiągać cele lub zapobiec problemom. Wadą jednak takiej osoby może być to, że przypisuje sobie wszystkie zasługi, nawet wtedy, gdy inni przyczynili się do sukcesu. Często przecenia swój wpływ, a w ekstremalnych przypadkach uważa siebie za pępek świata, który stworzyła wokół siebie.
Osoba z zewnętrznym źródłem kontroli ma poczucie niemocy. Umiejscowienie wpływu (kontroli) znajduje się w zewnętrznym świecie. Osoba taka wierzy, że wyniki, dobre czy złe, zależą od okoliczności. W odniesieniu do wydarzeń myśli o sobie bardziej w kategoriach skutku, niż przyczyny – wydarzenia wpływają na nią. Pozytywne rezultaty działań są dla niej wynikiem szczęśliwego trafu i zbiegu okoliczności, a złe rezultaty są wynikiem pecha. Dobrą stroną takiego stylu myślenia jest umiejętność zwrócenia uwagi na okoliczności mające wpływ na to, co się dzieje. Osoby takie będą nagradzać i doceniać innych ludzi. Minusem jest to, że wykazują mało poczucia odpowiedzialności za wyniki, czują się uzależnione od innych, często nie doceniają swojego własnego wpływu. W skrajnych przypadkach mają poczucie bycia ofiarą.
